Thái Nguyên là một tỉnh miền núi nằm ở vùng Trung du và Miền núi phía Bắc (TDMNPB), có diện tích tự nhiên 3.533,19 km2, chiếm 1,07% diện tích cả nước. Năm 2014, dân số toàn tỉnh là 1.173,2 nghìn người, chiếm 1,30% dân số cả nước. Về tổ chức hành chính, Thái Nguyên có 9 đơn vị hành chính gồm: Thành phố Thái Nguyên, Thành phố Sông Công, thị xã Phổ Yên và 6 huyện (Phú Bình, Đồng Hỷ, Võ Nhai, Đại Từ, Định Hóa, Phú Lương) với tổng số 181 xã, phường và thị trấn. Thái Nguyên là tỉnh có mối liên hệ chặt chẽ với vùng tam giác kinh tế phát triển mạnh là Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Trong tương lai, Thái Nguyên sẽ nằm trong vùng tứ giác tăng trưởng kinh tế là Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh - Thái Nguyên, phát triển dọc QL18 nối vùng Tây Bắc, Việt Bắc với cảng nước sâu Cái Lân và đường cao tốc QL5 nối với cảng Hải Phòng.

Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế-xã hội tỉnh Thái Nguyên đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 260/QĐ-TTg ngày 27/02/2015. Quy hoạch này đã nêu ra các phương hướng phát triển tổng thể và dài hạn của các ngành và địa phương trong tỉnh. Mục tiêu tổng quát là xây dựng Thái Nguyên trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, là trung tâm của vùng Trung du và Miền núi phía Bắc về phát triển công nghiệp , dịch vụ nhất là dịch vụ giáo dục-đào tạo; cơ cấu kinh tế hiện đại , tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định và bền vững…